Blauwe, paarse en rode kabinetten
02-11-2012 15:19We hebben een nieuw kabinet ,Rutte II, dat samengesteld is uit VVD en PvdA. Dit monsterverbond is onder een ongunstig economisch gesternte tot stand gekomen. Gaat dit liberaal & sociaal democratische kabinet Nederland uit de crisis loodsen?
Liberalen hebben de naam dat zij goed voor de schatkist zorgen. Progressieve partijen zijn meer van het herverdelen en doen vooral leuke dingen voor de mensen, die echter altijd teveel (belasting-)geld kosten. De vraag is of deze reputatie terecht is. In dit blog kijk ik een keer terug, naar de economische prestaties van de kabinetten die in het verleden aan de macht waren. Het gaat om de volgende kabinetten.
Tabel1: Overzicht van kabinetten
| Kabinet | Minister-president | Aantreden | Aftreden | Dagen | Partijen |
| Biesheuvel I | Barend Biesheuvel(ARP) | 6-7-1971 | 9-8-1972 | 400 | KVP, VVD,ARP, CHU,DS'70 |
| Biesheuvel II | Barend Biesheuvel(ARP) | 9-8-1972 | 11-5-1973 | 275 | KVP, VVD,ARP, CHU |
| Den Uyl | Joop den Uyl(PvdA) | 11-5-1973 | 19-12-1977 | 1683 | PvdA, KVP,ARP, PPR,D66 |
| Van Agt I | Dries van Agt(CDA) | 19-12-1977 | 11-9-1981 | 1362 | CDA, VVD |
| Van Agt II | Dries van Agt(CDA) | 11-9-1981 | 29-5-1982 | 260 | CDA, PvdA,D66 |
| Van Agt III | Dries van Agt(CDA) | 29-5-1982 | 4-11-1982 | 159 | CDA, D66 |
| Lubbers I | Ruud Lubbers(CDA) | 4-11-1982 | 14-7-1986 | 1348 | CDA, VVD |
| Lubbers II | Ruud Lubbers(CDA) | 14-7-1986 | 7-11-1989 | 1212 | CDA, VVD |
| Lubbers III | Ruud Lubbers(CDA) | 7-11-1989 | 22-8-1994 | 1749 | CDA, PvdA |
| Kok I (Paars I) | Wim Kok(PvdA) | 22-8-1994 | 3-8-1998 | 1442 | PvdA, VVD,D66 |
| Kok II (Paars II) | Wim Kok(PvdA) | 3-8-1998 | 22-7-2002 | 1449 | PvdA, VVD,D66 |
| Balkenende I | Jan Peter Balkenende(CDA) | 22-7-2002 | 27-5-2003 | 309 | CDA, LPF,VVD |
| Balkenende II | Jan Peter Balkenende(CDA) | 27-5-2003 | 7-7-2006 | 1137 | CDA, VVD,D66 |
| Balkenende III | Jan Peter Balkenende(CDA) | 7-7-2006 | 22-2-2007 | 230 | CDA, VVD |
| Balkenende IV | Jan Peter Balkenende(CDA) | 22-2-2007 | 14-10-2010 | 1330 |
CDA,PvdA,ChristenUnie |
Nu is het nog niet zo eenvoudig om kabinetten de maat te nemen en de economische prestaties onderling vergelijkbaar te maken. De een mag aantreden terwijl de toppen van de hoogconjunctuur elkaar snel opvolgen, terwijl een ander kabinet zucht onder een wereldwijde depressie. Daarom heb ik de prestaties van ieder kabinet vergeleken met het gemiddelde van de OESO. Andere landen ondergaan immers ook de invloeden van de wereldeconomie. De vraag is vervolgens: doet een kabinet het beter dan het OESO-gemiddelde of niet? Ik heb gekozen voor de grootheden: economische groei, het begrotingstekort, de werkloosheid en de inflatie. Ik begin met het overzicht van de economische groei.
Tabel 2: Economische groei
| Kabinet | Economische groei (verschil tussen groei BBP kabinet en gemiddelde van de OESO) |
| Kok I | 0,55% |
| Balkenende III | 0,47% |
| Balkende IV | 0,32% |
| Lubbers III | 0,31% |
| Kok II | 0,29% |
| Den Uijl | 0,11% |
| Lubbers II | -0,62% |
| Balkenende II | -0,82% |
| Lubbers I | -1,09% |
| Van Agt I | -1,09% |
| Van Agt III | -1,34% |
| Biesheuvel I | -1,35% |
| Balkenende I | -1,63% |
| Biesheuvel II | -2,11% |
| Van Agt II | -2,36% |
Het kabinet Kok I heeft 0,55% meer economische groei op jaarbasis gerealiseerd, dan het gemiddelde van de OESO-landen in deze kabinetsperiode. Ook het kabinet Den Uijl (dat bij velen niet bekend staat vanwege haar prudente en solide economische beleid) deed het beter dan het gemiddelde. De hekkensluiters zijn de confessionele kabinetten Van Agt en Biesheuvel. Vervolgens is gekeken naar tekort op de begroting.
Tabel 3: Begrotingstekort
| Kabinet | Tekort op de begroting (verschil tussen vorderingentekort kabinet en gemiddelde van de OESO) |
| Kok II | 0,59% |
| Balkende IV | 0,50% |
| Lubbers III | 0,05% |
| Van Agt I | 0,04% |
| Den Uijl | -0,01% |
| Balkenende III | -0,26% |
| Balkenende II | -0,37% |
| Lubbers I | -0,46% |
| Kok I | -0,66% |
| Biesheuvel II | -0,76% |
| Balkenende I | -0,88% |
| Van Agt II | -0,92% |
| Van Agt III | -1,30% |
| Biesheuvel I | -2,02% |
| Lubbers II | -2,19% |
Een positief getal betekent dat een kabinet het beter doet dan het gemiddelde van de OESO en als er een negatief getal staat, doet een kabinet het juist slechter. Kok II voert de ranglijst aan met een tekort dat gunstig afsteekt bij het gemiddelde van de OESO. Opvallend is dat de confessionele kabinetten onder aanvoering van Van Agt, Biesheuvel en Lubbers relatief slecht presteerden. Vervolgens een ovezicht van de werkloosheid in tabel 4.
Tabel 4: Werkloosheid
| Kabinet | Werkloosheid (verschil tussen werkloosheid kabinet en gemiddelde OESO) |
| Balkenende I | -3,41% |
| Balkende IV | -3,34% |
| Kok II | -3,28% |
| Balkenende III | -1,99% |
| Balkenende II | -1,99% |
| Biesheuvel I | -1,49% |
| Kok I | -1,15% |
| Den Uijl | -0,95% |
| Biesheuvel II | -0,91% |
| Van Agt I | -0,75% |
| Lubbers III | -0,32% |
| Van Agt II | 1,18% |
| Van Agt III | 2,04% |
| Lubbers II | 2,56% |
| Lubbers I | 5,38% |
Een negatief getal betekent een lagere werkloosheid dan het OESO-gemiddelde en een plus geeft een omgekeerde relatie weer. Gelukkig goed nieuws voor de CDA-aanhangers, die na bovenstaande tabellen de moed wellicht enigzins lieten zakken. Op het terrein van de werkgelegeheid hebben met name de kabinetten onder aanvoering van Balkenende het goed gedaan. Het CDA is echter ook ruim vertegenwoordigd in de staart van tabel 4. Ten slotte nog de inflatie.
Tabel 5: Inflatie
| Kabinet | Inflatie |
| Lubbers II | -7,76% |
| Van Agt I | -6,42% |
| Lubbers I | -5,72% |
| Van Agt II | -4,92% |
| Van Agt III | -4,45% |
| Kok I | -3,14% |
| Lubbers III | -2,82% |
| Den Uijl | -2,34% |
| Balkenende III | -1,34% |
| Balkenende II | -0,96% |
| Kok II | -0,83% |
| Balkende IV | -0,49% |
| Balkenende I | 0,09% |
| Biesheuvel II | 1,55% |
| Biesheuvel I | 2,20% |
